آشنایی با استانداردهای آسانسور ملی و بین‌المللی آسانسور

طراحی و نقشه کشی آسانسور به دلیل اهمیت بالای ایمنی و کارایی نیازمند رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی است. در این مقاله، به مهم‌ترین استانداردهای ملی و بین‌المللی طراحی آسانسور و نکات کلیدی مرتبط با آنها می‌پردازیم.

چرا استانداردهای آسانسور مهم هستند؟

رعایت استانداردها تضمین‌کننده ایمنی، کیفیت، و کارایی آسانسور است. بدون رعایت این استانداردها، خطرات جانی و مالی برای کاربران و سازندگان ایجاد می‌شود.

جدول خلاصه استانداردهای آسانسور

معرفی استانداردهای بین‌المللی آسانسور

1. استاندارد EN 81

یکی از معتبرترین استانداردهای اروپا برای طراحی، نصب و ایمنی آسانسورهاست.
ویژگی‌ها:

• EN 81-20: برای طراحی و ساخت آسانسورهای مسافربری و باری.
• EN 81-50: برای بررسی و آزمایش اجزای آسانسور.

2. استاندارد ISO 4190

این استاندارد جهانی به ابعاد و مشخصات فنی آسانسور می‌پردازد.
ویژگی‌ها:

• تمرکز بر ابعاد چاه، کابین، و درب آسانسور.
• مناسب برای آسانسورهای مسافربری و باری.

3. استاندارد ASME A17.1

استاندارد آمریکا برای ایمنی و عملکرد آسانسورها.
ویژگی‌ها:

• شامل سیستم‌های اضطراری.
• مناسب برای آسانسورهای پیچیده و مدرن.

استانداردهای ملی طراحی آسانسور در ایران

در ایران، رعایت استانداردهای ملی سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی الزامی است. برخی از مهم‌ترین استانداردهای ملی عبارت‌اند از:

• استاندارد 1-6303: برای طراحی و نصب آسانسورهای الکتریکی.
• استاندارد 2-6303: برای آسانسورهای هیدرولیکی.
• استاندارد 6305: الزامات ایمنی آسانسورهای ساختمان‌های مسکونی و تجاری.

الزامات طراحی بر اساس استانداردها

برای طراحی آسانسور، رعایت الزامات زیر ضروری است:

1. ابعاد چاه آسانسور: باید با استاندارد ISO 4190 هماهنگ باشد.
2. سیستم‌های ایمنی: شامل ترمز اضطراری، سیستم کنترل سرعت و چراغ‌های اضطراری.
3. ظرفیت بار: بر اساس تعداد افراد یا وزن مشخص شده در استاندارد.
4. درب‌ها: طراحی و عملکرد درب‌ها باید با استاندارد EN 81 سازگار باشد.

انواع استانداردهای مرتبط با آسانسور

1. استانداردهای ایمنی

• طراحی سیستم‌های ترمز اضطراری.
• استفاده از مواد مقاوم در برابر آتش.

2. استانداردهای عملکرد

• کاهش صدای موتور و لرزش کابین.
• سرعت و زمان انتظار بهینه.

3. استانداردهای نصب

• نحوه قرارگیری تابلو فرمان.
• استفاده از تجهیزات با کیفیت و مقاوم.

نکات کلیدی در رعایت استانداردهای آسانسور

• انتخاب تجهیزات مناسب: تمام تجهیزات باید دارای گواهینامه‌های معتبر باشند.
• بازرسی دوره‌ای: پس از نصب، آسانسور باید به‌طور منظم بررسی شود.
• توجه به ساختمان: ارتفاع و نوع ساختمان در انتخاب استانداردها تاثیر دارد.

چگونه بفهمیم یک آسانسور استانداردهای لازم را دارد؟

برای اطمینان از اینکه آسانسور مورد استفاده شما استانداردهای لازم را داراست، باید نکات و مراحل خاصی را بررسی کنید. این مراحل شامل بازبینی گواهی‌ها، ارزیابی فنی، و بازرسی‌های دوره‌ای می‌شود. در ادامه به جزئیات این فرآیند می‌پردازیم.

1. بررسی گواهینامه استاندارد آسانسور

گواهینامه استاندارد مدرکی است که توسط سازمان‌های معتبر صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که آسانسور از استانداردهای ایمنی و عملکردی لازم پیروی می‌کند.
برای اطمینان:

• از مالک یا مدیر ساختمان بخواهید گواهینامه تاییدیه استاندارد را ارائه دهد.
• بررسی کنید که گواهینامه به‌روز باشد (معمولاً هر سال تمدید می‌شود).
• گواهینامه باید توسط سازمان ملی استاندارد یا شرکت‌های معتبر بازرسی صادر شده باشد.

2. بازرسی دوره‌ای آسانسور

آسانسورها باید به‌صورت دوره‌ای توسط بازرسان فنی تاییدشده بررسی شوند. این بازرسی شامل موارد زیر است:

• عملکرد ترمز اضطراری
• وضعیت کابل‌ها و ریل‌ها
• عملکرد تابلو فرمان و سیستم‌های الکتریکی
• وضعیت درب‌ها و سنسورها

نکته:
اطمینان حاصل کنید که گزارش بازرسی دوره‌ای در ساختمان نگهداری می‌شود.

3. نشانه‌های آسانسور استاندارد

برخی نشانه‌ها و ویژگی‌های ظاهری و عملکردی می‌توانند به شما کمک کنند تا تشخیص دهید آسانسور استاندارد است:

• حرکت نرم و بی‌صدا: لرزش یا صدای غیرطبیعی ممکن است نشانه نقص باشد.
• درب‌های ایمن: درب‌ها باید به‌صورت نرم و بدون مشکل باز و بسته شوند.
• چراغ اضطراری: وجود چراغ در کابین برای مواقع قطع برق ضروری است.
• تابلو اطلاعات: داخل آسانسور باید اطلاعاتی مانند ظرفیت، تعداد نفرات مجاز و گواهی استاندارد درج شده باشد.

4. استانداردهای ایمنی که باید بررسی شوند

برای اطمینان از ایمنی آسانسور، بررسی موارد زیر ضروری است:

1. ترمز اضطراری: باید به‌درستی کار کند.
2. سنسور درب: درب آسانسور نباید در صورت وجود مانع بسته شود.
3. سیستم قطع برق اضطراری: باید از افتادن آسانسور در هنگام قطع برق جلوگیری کند.
4. زنگ خطر: وجود زنگ خطر برای مواقع اضطراری الزامی است.
5. سیستم تهویه: کابین باید دارای تهویه مناسب باشد.

5. چک‌لیست بررسی آسانسور استاندارد

الف. بررسی گواهینامه‌ها

• گواهینامه تاییدیه استاندارد.
• تاریخ آخرین بازرسی.

ب. بررسی عملکرد آسانسور

• حرکت نرم و روان.
• عملکرد درست سنسورها و درب‌ها.
• صدای طبیعی موتور و سیستم‌ها.

ج. بررسی ایمنی

• وجود سیستم ترمز اضطراری.
• زنگ خطر و چراغ اضطراری.
• وضعیت کابل‌ها و ریل‌ها.

6. اهمیت نگهداری و تعمیرات در رعایت استانداردها

حتی اگر آسانسور استانداردهای لازم را داشته باشد، نگهداری و تعمیرات دوره‌ای برای حفظ ایمنی و عملکرد آن ضروری است.

• بازدید ماهانه: توسط تکنسین‌های مجرب.
• تعمیرات پیشگیرانه: تعویض قطعات فرسوده قبل از خرابی.
• ثبت سوابق: تمامی تعمیرات و بازرسی‌ها باید ثبت و نگهداری شوند.

جمع‌بندی

استانداردهای آسانسور نقش بسیار مهمی در ایمنی و کارایی این تجهیزات دارند. رعایت این استانداردها باعث افزایش ایمنی کاربران، کاهش هزینه‌های تعمیر و بهبود عملکرد کلی آسانسور می‌شود. چه در طراحی و چه در نصب آسانسور، گواهینامه‌های استاندارد باید به‌عنوان راهنمای اصلی مورد استفاده قرار گیرند.
به یاد داشته باشید، چک‌لیست‌های دوره‌ای و بازرسی‌های منظم نیز برای حفظ استاندارد آسانسور ضروری هستند. با رعایت نکات گفته شده، می‌توانید از ایمنی و کارایی آسانسور در ساختمان خود مطمئن شوید.