هنگام نصب آسانسور، در نظر گرفتن فضای نصب برای اطمینان از عملکرد درست و ایمنی آسانسورها بسیار مهم است. اندازه آسانسورها به عواملی مانند ارتفاع ساختان، ظرفیت کابین مسافران و ترجیحات طراحی صاحبان ساختمان بستگی دارد و مقدار فضای مورد نیاز بر اساس این عوامل متفاوت خواهد بود.
برای تعیین دقیق فضای مورد نیاز برای نصب آسانسورها، مشورت با متخصصانی که در نصب آسانسور تخصص دارند، مهم است. آن‌ها عواملی مانند ابعاد محور، عمق گودال و فاصله هر طبقه را ارزیابی کرده و اطمینان حاصل می‌کنند که آسانسور به طور یکپارچه در منطقه تعیین شده قرار می‌گیرد. با در نظر گرفتن فضای مورد نیاز برای نصب آسانسور، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که نصب آسانسور شما با دقت انجام شده و تمام مقررات ایمنی را رعایت می‌کند.
ابعاد آسانسور طبق مقررات ملی ساختمان
مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان به طور اختصاصی به بررسی استانداردها و قوانین ابعاد آسانسور پرداخته است و ابعاد مشخصی را برای ساختمان‌هایی که آسانسور در آن‌جا قابل اجرا خواهد بود، پیشنهاد داده است.
سرعت آسانسورهای هیدرولیک ۰/۴ متر بر ثانیه و سرعت آسانسورها کششی ۱/۶ و ۲/۵ متر بر ثانیه است. معمولا آسانسورها برحسب کارایی ساختمان و احتساب ترافیکی افراد، متفاوت نصب می‌شوند. به طور مثال برای ترافیک متوسط و انتقال معمولی افراد در بین طبقات از آسانسورهای 300،375،450 کیلوگرمی استفاده می‌کنند و برای جابه‌جایی‌های سنگین‌تر بهتر است آسانسوری با ظرفیت 600کیلوگرمی انتخاب شود، همچنین این استاندارد برای آسانسور بیمارستانی که حمل برانکارد و ویلچر بیماران را برعهده دارد ظرفیتی برابر با 1000کیلوگرم تعیین می‌شود.
در ادامه مبحث 15 مقررات ملی ساختمان درباره چاه مشترک بین آسانسورها صحبت شده است، به این صورت که عرض کل چاه از مجموع عرض چاه هر آسانسور و جمع ضخامت دیواره‌ها محاسبه می‌شود و در مورد استاندارد ارتفاع چاهک، ارتفاع برابر با سریع‌ترین آسانسور چاه مشترک عنوان شده است. همچنین سریع‌ترین آسانسور حداقل ارتفاع کف آخرین توقف تا زیر سقف موتورخانه را تعیین می‌کند.
عرض فضای مورد نیاز برای نصب اسانسور
فرمول محاسبه فضای مورد نیاز برای آسانسور با درب‌های نیمه الکترونیکی که از سمت راست باز می‌شوند اینگونه است که اگر عرض درب آسانسور را با X نشان دهیم، X+X+35 عرض کل چاله مورد نیاز است.
برای آسانسورهایی که درب آن‌ها از وسط باز می‌شود فرمول محاسبه فضای مورد نیاز برای آسانسور به این صورت خواهد بود که دوبرابر عرض به‌علاوه 20 سانتی متر مربع برای نصب این مدل آسانسور کافی است.
عمق چاه درب فضای مورد نیاز برای نصب اسانسور
عمق چاه درب آسانسور نسبت به نوع درب آن‌ها متفاوت است به طور کلی برای آسانسورهایی با درب نیمه اتومات 20سانتی متر، برای آسانسورهایی با درب اتوماتیک تلسکوپی 25 تا 35 سانتی متر و برای آسانسورهایی با درب اتوماتیک سانترال 20 سانتی متر پیشنهاد می‌شود.
فضای مورد نیاز برای نصب اسانسور در مقطع عمودی
فضای مورد نیاز در مقطع عمودی آسانسورها چاهک است که به عنوان جان پناه نصاب آسانسور با حداقل 140 سانتی متر ارتفاع است. همچنین حدود 1.8 متر از ارتفاع روی سقف تا کف موتورخانه نیز برای نصاب آسانسور در نظر گرفته می‌شود.
فضای مورد نیاز جهت موتورخانه آسانسور
برای نصب آسانسور، فضای عمودی، چاهک و درب را در نظر گرفتیم. حال باید برای موتورخانه نیز فضای مناسبی را در نظر گرفت. طبق مقررات ملی ساختمان، اتاقک موتورخانه ابعاد مشخصی دارد. برای ظرفیت تا 13 نفر این ابعاد به شرح زیر است:
عرض ۲۰۰۰ میلیمتر
ارتفاع ۲۰۰۰ میلیمتر
عمق ۲۰۰۰ میلیمتر
جدول کامل ابعاد، ظرفیت انواع آسانسور و چاه و درب‌ها
امروزه جابه‌جایی در بین طبقات بدون وجود آسانسور سخت خواهد بود و وجود آسانسور از مزایای ساختمان‌ها محسوب می‌شود. همانطور که گفتیم با توجه به نوع ساختمان، ظرفیت آسانسورها متفاوت است.
در هنگام طراحی نقشه و پلان، ابعاد چاه و همچنین مساحت مورد نیاز ضروری است. به همین دلیل در ادامه جدولی از ابعاد ظرفیت، چاه و درب‌ها تهیه کردیم تا برای ساخت و نصب آسانسور دچار مشکل نشوید. در جداول زیر B به معنای عرض، D به معنای عمق و H به معنای ارتفاع در نظر گرفته شده است.
جدول ابعاد آسانسور ساختمان‌های مسکونی
| ظرفیت | |
| ظرفیت به کیلوگرم | ظرفیت به نفر |
| 300 کیلوگرم | 4 نفره |
| 375 کیلوگرم | 5 نفره |
| 450 کیلوگرم | 6 نفره |
| 600 کیلوگرم | 8 نفره |
| 1000 کیلوگرم | 12 نفره |
| ابعاد کابین با توجه به ظرفیت | ||
| عرض b1 (سانتی‌متر) | 90 | آسانسور 4 نفره |
| 110 | آسانسورهای 5 الی 12 نفره | |
| عمق d1 (سانتی‌متر) | 10 | آسانسورهای 4 الی 5 نفره |
| 110 | 6 نفره | |
| 140 | 8 نفره | |
| 210 | 12 نفره | |
| ارتفاع مناسب تمامی ظرفیت‌ها (سانتی‌متر) | 220 | |
| ابعاد و نوع درب طبقات و کابین با توجه به ظرفیت‌ها | ||
| مناسب برای آسانسور 4 نفره | 70 | عرض b2 (سانتی‌متر) |
| مناسب برای آسانسورهای 5 الی 12 نفره | 80 | |
| مناسب برای تمامی ظرفیت‌های آسانسور | 200 | ارتفاع h3 (سانتی‌متر) |
| نیمه اتوماتیک (*)، اتوماتیک کشویی (*)، اتوماتیک از وسط بازشو (**) | نوع بازشو | |
| ابعاد چاله آسانسور با توجه به ظرفیت و نوع درب آسانسور | |||||||
| تلسکوپی (*)، از وسط باز شو (**) | |||||||
| مناسب برای آسانسورهای 4 نفره | 140 | عرض b3 (سانتی‌متر) (*) | |||||
| مناسب برای آسانسورهای 5 الی 12 نفره | 160 | ||||||
| مناسب برای آسانسورهای 5 الی 12 نفره | 180 | عرض b3 (سانتی‌متر) (**) | |||||
| مناسب برای آسانسورهای 4 الی 5 نفره | 160 | عمق d2 (سانتی‌متر) | |||||
| آسانسورهای 6 نفره | 170 | ||||||
| آسانسورهای 8 نفره | 190 | ||||||
| آسانسورهای 12 نفره | 260 | ||||||
جدول ابعاد آسانسورهای غیر مسکونی (هتل‌ها، فروشگاه‌ها، سالن‌های همایش و…)
| 1600 | 1200 | 1000 | 750 | 600 | ظرفیت به کیلوگرم | ||||||
| 21 نفره | 16 نفره | 13 نفره | 10 نفره | 8 نفره | ظرفیت به نفر | ||||||
| 195 | 160 | 135 | 110 | عرض b1 (سانتی‌متر) | کابین | ||||||
| 175 | 140 | عمق d1 (سانتی‌متر) | |||||||||
| 230 | 220 | ارتفاع (سانتی‌متر) | |||||||||
| 110 | 80 | عرض b2 (سانتی‌متر) | ابعاد و نوع درب طبقات و کابین | ||||||||
| 210 | 200 | ارتفاع h3 (سانتی‌متر) | |||||||||
| تلسکوپی (*)، از وسط باز شو (**) | نوع باز شو | ||||||||||
| 240 | 210 | 180 | 160 | عرض b3 (سانتی‌متر) (*) | ابعاد چاله (سانتی‌متر) | ||||||
| 260 | 240 | 190 | 180 | عرض b3 (سانتی‌متر) (**) | |||||||
| 240 | 210 | 190 | عمق d2 (سانتی‌متر) | ||||||||
جدول ابعاد آسانسورهای بیمارستانی
| تخت بر | برانکارد | ظرفیت به کیلوگرم | ||||||
| 2500 کیلوگرم | 2000 کیلوگرم | 1600 کیلوگرم | 1000 کیلوگرم | |||||
| 180 | 150 | 140 | 110 | عرض b1 (سانتی‌متر) | کابین | |||
| 270 | 240 | 210 | عمق d1 (سانتی‌متر) | |||||
| 230 | 220 | ارتفاع (سانتی‌متر) | ||||||
| 130 | 90 | عرض b2 (سانتی‌متر) | ابعاد و نوع درب طبقات و کابین | |||||
| 210 | 200 | ارتفاع h3 (سانتی‌متر) | ||||||
| تلسکوپی (*)، از وسط باز شو (**) | نوع باز شو | |||||||
| 270 | 240 | 180 | عرض b3 (سانتی‌متر) (*) | جدول ابعاد چاله آسانسور (سانتی‌متر) | ||||
| 290 | 200 | عرض b3 (سانتی‌متر) (**) | ||||||
| 330 | 300 | 260 | عمق d2 (سانتی‌متر) | |||||
حداقل فضای نصب آسانسور چقدر است؟
حداقل فضای مورد نیاز برای نصب آسانسور با توجه به متن و جداول ارائه‌شده به عوامل مختلفی مانند ظرفیت، نوع درب، و نوع ساختمان بستگی دارد. به طور کلی:
- فضای عرضی چاله آسانسور:
- برای آسانسورهای 4 نفره: حداقل 140 سانتی‌متر.
- برای آسانسورهای 5 الی 12 نفره: 160 تا 180 سانتی‌متر (بسته به نوع درب).
- فضای عمقی چاله آسانسور:
- برای آسانسورهای 4 الی 5 نفره: حداقل 160 سانتی‌متر.
- برای آسانسورهای 6 نفره: 170 سانتی‌متر.
- برای آسانسورهای 12 نفره: 260 سانتی‌متر.
- ارتفاع چاهک آسانسور (مقطع عمودی):
- حداقل 140 سانتی‌متر به‌عنوان جان‌پناه نصاب.
- حدود 1.8 متر از سقف تا کف موتورخانه برای نصاب.
- فضای موتورخانه:
- عرض: 200 سانتی‌متر.
- عمق: 200 سانتی‌متر.
- ارتفاع: 200 سانتی‌متر.
حداقل فضای نصب آسانسور خانگی
حداقل فضای مورد نیاز برای نصب آسانسور خانگی به عواملی مانند ظرفیت، نوع آسانسور، و طراحی ساختمان بستگی دارد. با این حال، بر اساس استانداردهای موجود، برای آسانسورهای خانگی با ظرفیت ۲ تا ۴ نفر، حداقل ابعاد چاهک آسانسور به شرح زیر است:
- عرض چاهک: ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر
- عمق چاهک: ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر
این ابعاد ممکن است بسته به نوع درب (اتوماتیک یا نیمه‌اتوماتیک)، سرعت آسانسور، و سایر مشخصات فنی تغییر کنند. به‌عنوان مثال، آسانسورهای پنوماتیک خانگی می‌توانند در فضایی حدود ۱ متر در ۱ متر نصب شوند.
این مقادیر حداقلی بوده و ممکن است با توجه به نوع آسانسور و طراحی ساختمان تغییر کنند. برای دقت بیشتر، مشورت با متخصص نصب آسانسور ضروری است.
نتیجه‌گیری
در این مقاله درباره فضای مورد نیاز برای نصب آسانسور صحبت کردیم. قبل از شروع و خرید آسانسور با توجه به نقشه ساختمان از یک متخصص نصب آسانسور کمک بگیرید تا درباره ابعاد چاهک و فضای موردنیاز برای نصب آسانسور شما را راهنمایی کند و با در نظر گرفتن نوع ساختمان و توجه به ابعاد ذکر شده در جداول بالا می‌توانید آسانسور مورد نظر را تهیه و نصب کنید.
همانطور که گفتیم الزامات نصب آسانسور به فضایی که در دسترس دارید و نوع آسانسوری که می‌خواهید بستگی دارد. می‌توانید با متخصصین ما در شرکت آسانسور آرمان مانگ تماس بگیرید و بر اساس شرایط ساختمان خود به صورت رایگان از ما مشاوره بگیرید.
