امروزه برای طراحی و انجام یک پروژه اعم از پروژه‌های ساختمانی و دیگر حوزه‌ها، نیاز به رعایت اصول و استانداردهایی هستیم که توسط مراکز ذیربط تهیه و تدوین می‌شوند. این استانداردها در صنایع خودروسازی، ساختما‌ن‌سازی و حتی طراحی و نصب آسانسورها وجود دارند و شرکت‌هایی که موفق به گرفتن این استاندارها نشدند، اجازه فعالیت ندارند.
از اوایل سال 1377 تلاش‌هایی مبنی بر داشتن استاندارد برای طراحی و نصب آسانسور صورت گرفت و نهایتا این تلاش‌ها در سال 1382 منجر به وجود آمدن استانداردهایی شد که تمام مجموعه‌ها و شرکت‌های آسانسور مجبور به انجام و رعایت این استانداردها شدند.
استانداردهای ملی آسانسور به دو بخش ایمنی و بخش عملکردی تقسیم شدند. در ادامه به شرحی کامل از استاندارد ملی آسانسور می‌پردازیم، با ما همراه باشید.
اهمیت وجود آسانسور استاندارد در ساختمان
با توجه به قانون تصویب شده در شهرداری، لازم است تا سازندگان بعد از تکمیل پروژه، برای اخذ پایان کار، تاییدیه استاندارد آسانسور را به شهرداری منطقه مربوطه ارائه دهند که این استاندارد به‌دست اداره کل استاندار استان صادر می‌گردد.
در ادامه به مراحل صدور گواهینامه استاندارد آسانسور اشاره خواهیم کرد:
- باید مراحل ساختن ساختمان به همراه برق‌کشی و نصب آسانسور به اتمام رسیده باشد.
- اصل صفحه اول پروانه ساختمان و کپی از پشت و روی کارت ملی سازنده به شرکتی که برای گرفتن گواهی استاندارد با آن ها هماهنگ شده است، ارسال شود.
- پس از ثبت‌نام اینترنتی برای گواهینامه استاندارد در اسانسور، شرکتی که نصب اسانسور را برای شما انجام داده است، کد رهگیری را دریافت خواهد کرد.
- بعد از آن، شرکتی که برای بازرسی از آسانسور انتخاب می‌شود و همچنین هزینه بازرسی نیز اعلام می‌گردد.
- شرکتی که با شما طرف قرارداد است، محاسبات نقشه و فرم مهندس ناظر را برای شرکت بازرس ارسال می کند.
- تاریخی برای بازرسی مشخص می‌شود.
- بازرس انتخاب شده به همراه نماینده شرکت طرف قرارداد در محل حاضر می‌شوند و در صورت عدم نقص قوانین، بازرس سلامت آسانسور را تایید کرده و در غیر این‌صورت شرکت طرف قرارداد موظف است نواقص مشخص شده را برطرف سازد و مجددا اقدام خود را برای حضور بازرس ارسال نماید.
- پس از تایید نهایی، قرارداد یکساله سرویس و تعمیر آسانسور عقد می‌گردد.
- پس از گذراندن مراحل بالا، کپی برابر اصل شده قرارداد سرویس و نگهداری یک ساله و بیمه‌نامه آسانسور به شرکت بازرسی جهت تکمیل پرونده ارسال می‌شود و مراحل آماده شدن گواهی تاییدیه استاندارد آسانسور توسط شرکت بازرسی انجام و تحویل شما می‌گردد.
تعریف گواهی استاندارد آسانسور
سابقه استفاده از آسانسور در کشور ما بسیار طولانی و چیزی در حدود 80 سال می‌باشد. با توجه به روند رو به رشد ساخت و ساز در کشور و با در نظر گرفتن ساخته شدن ساختمان‌های بلند و چند طبقه که امکان حمل و نقل بین طبقات آن با پله بسیار سخت و طاقت‌فرساست، استفاده از آسانسور در ساختمان امری بسیار اجتناب ناپذیر است. استفاده از اسانسور می‌تواند باعث بروز خطرات جانی و مالی فراوانی شود از این جهت رعایت اصول و استانداردهای لازم چه در زمان طراحی و چه در زمان نصب باعث پیشگیری قبل از بروز خطرات می‌شود.
البته توجه به این موضوع خالی از لطف نیست که با وجود تدوین و اجرای استانداردهای مربوطه و همچنین بازرسی‌های ادواری، همچنان شاهد بروز اتفاقاتی مانند سقوط آسانسور هستیم.
انواع استاندارد آسانسور
استاندارد در اسانسورها به دو دسته تقسیم می‌شوند که مدیران و سازندگان ساختمان‌ها باید به دریافت هر دوی این موارد اقدام نمایند:
استانداردهای اولیه اسانسور
استانداردهای ادواری اسانسور
استاندارد اولیه آسانسور چیست؟
استاندارداولیه آسانسور مرحله‌ایست که دقیقا پس از نصب آسانسور انجام شده و در صورتی‌که سازنده ساختمان موفق به دریافت آن نشود، نمی‌تواند پایان‌کار ساختمان را دریافت نماید.
برای اخذ آن بازرسین مربوطه در محل حاضر می‌شوند و اسانسور را از لحاظ ظاهر، استانداردهای ظاهری و نحوه عملکردی مورد بررسی قرار می‌دهند. این استاندارد باید قبل از شروع به‌کار اسانسور گرفته شود.
استاندارد ادواری آسانسور چیست؟
پس از شروع به کار آسانسور، بازرسی‌هایی به‌صورت سالانه و دوره‌ای برای ارزیابی عملکرد و احیانا تعمیرات انجام می‌شوند که این بازرسی‌ها توسط یک کارشناس صورت می‌گیرد.
دریافت این استاندارد از نظر قانونی اجباری نیست اما برای پرهیز از هرگونه مشکلات فنی، اخذ این نوع استاندارد بسیار پیشنهاد می‌شود.
اگر سرویس‌های ادواری اسانسور خود را بصورت منظم انجام می‌دهید، اخذ این گواهینامه اصلا کار دشواری نخواهد بود و هدف از این استاندارد به حداقل رساندن حوادث احتمالی می‌باشد.
10 مرحله دریافت استاندارد آسانسور
انجام کلیه مواردی که در بالا گفته شد جهت کاهش بروز خطرات احتمالی است و جهت دریافت این استانداردها، گذراندن مراحل زیر اجباری می‌باشد:
تمامی مراحل نصب اسانسور باید به اتمام رسیده باشد.
کسی که خواهان دریافت استاندارد است باید کپی از صفحه اول کارت ملی به همراه اصل پایان‌کار خود را برای شرکت مربوطه ارسال نماید.
مرحله بعدی، ثبت نام در سامانه اخذ استاندارد اسانسور می‌باشد.
پرداخت هزینه‌های احتمالی توسط کارفرما انجام می‌گیرد.
نوبت بازرسی برای کارفرما توسط شرکت بازرس تعیین می‌شود.
حضور بازرس در محل و کارشناسی اسانسور انجام می‌گیرد.
قراردادی جهت سرویس‌های ادواری بسته می‌شود.
قرارداد به شرکت مورد نظر ارسال شده و گواهی صادر می‌گردد.
مدارک لازم برای اخذ گواهی استاندارد آسانسور چیست؟
برای دریافت استانداردهایی که در بالا اشاره کردیم، نیاز به وجود مدارکی است که در ادامه به هریک به‌صورت تیتروار اشاره خواهیم کرد.
تهیه فرم بازرسی استاندارد: این فرم باید توسط شرکت نصاب تهیه شود.
تهیه فرم تاییدیه ناظر ساختمان که باید توسط کارفرما تهیه شود.
یک نسخه کپی از پروانه ساختمان که کارفرما باید این کپی را ارائه دهد.
تهیه تصویر قرارداد توسط شرکت نصاب.
ارائه نقشه و محاسبات آسانسور توسط شرکت نصاب.
تهیه بیمه نامه آسانسور توسط شرکت نصاب.
تکمیل فرم 6 توسط کارفرما.
برای اخذ استاندارد، بررسی کدام قسمت‌ها در اسانسور الزامی است؟
برای دریافت استانداردهای ادواری، کارشناسان مربوطه موارد زیر را مورد بازرسی قرار می‌دهند:
- بررسی شاقول بودن گیربکس موتور گیربکس
- چک کردن یکسان بودن فشار سیم بکسل‌های روی فلکه اصلی گیربکس
- سرخوردگی سیم بکسل‌های روی فلکه اصلی
- کنترل زاویه سیم بکسل و فلکه
- بررسی اصطکاک سیم بکسل
- گارد یا حفاظ سیم بکس‌ها
- نصب علامت گردش پولی موتور
- نشانه گذاری برای تراز توقف روی سیم بکسل‌ها
- اجرای صحیح بتن ریزی سقف و همچنین وجود لبه 5 سانتی متری
- بررسی نصب بودن قلاب سقف و قرار داشتن پلاک تناژ قلاب سقف
- وجود دستورالعمل نجات اضطراری در موتورخانه
- مجهز بودن به کلید درب طبقات جنب راهنمای نجات اضطراری
- روشنایی زیاد موتورخانه
- بررسی عدم وجود وسایل اضافی در موتورخانه
- تست میکروسوئیچ دریچه، در صورتی که چاه آسانسور موتورخانه دارای پنجره اضطراری باشد
- بررسی بازشوی دریچه اضطراری موتورخانه
- مناسب بودن مکش هوای موتورخانه
- عدم لغزنده بودن کف موتورخانه
- پلکان مناسب برای تردد روی سقف چاه آسانسور
- داشتن حفاظ مناسب برای گاورنر
- حضور پلاک شماره آسانسور روی موتور گیربککس در موتورخانه‌هایی که بیش از یک آسانسور دارند
- داشتن دریچه در کف موتورخانه برای حمل کالا در موتورخانه‌هایی با بیش از یک آسانسور
- وجود نرده دور دریچه کف
- بررسی و ثبت شماره تجهیزات موجود در موتورخانه و تطبیق آنها با اطلاعات
- تست پلمپ بودن گاورنر
- کنترل حفاظ گاورنر
- داشتن پلاک سازنده گاورنر به همراه مشخصات فنی
- چک کردن کلیدهای تست تابلو‌های حرارتی
- تست تایم تراول
- تست کنترل فاز
- بررسی و کنترل سیستم برق اضطراری کابین در تابلو و باطری آن
مواردی که برای اخذ استاندارد درون چاهک بررسی می‌شود:
- وجود چراغ برای روشنایی درون چاه
- نصب بودن نردبان برای ورود به چاه
- تست رطوبت و نشتی آب در چاه
- کنترل و تست کارکرد دیکتاتور‌ها
- داشتن کلید خاموش و روش چراغ درون چاه در قسمت پایین چاه، این کلید به صورت تبدیلی است
- تست لیمیت‌های حد بالا
- کنترل لیمیت‌های حد پایین
- بررسی میکروسوئیچ فلکه ته چاه
- داشتن پیلیت در زیر ریل‌های آسانسور
- ضد زنگ کردن همه آهن‌های زهکشی شده درون چاه
- بررسی صاف بودن دیوار‌ها و نداشتن خلل و فرج
- بررسی مناسب بدون کشش سیم بکسل گاورنر و وزنه فلکه ته چاه
- وجود جانپناه در کف چاه
- بررسی نحوه استفاده از کلمس سیم بکسل‌ها
- مناسب بودن کانال کشی برای سیم کشی داخل چاه
- بررسی عدم وجود وسایل اضافی اعم از لوله‌های آب و فاضلاب و کابل برق متفرقه در چاه
- بررسی سینی‌های نصب شده در زیر درب طبقات
- کنترل نصب صحیح لاستیک‌ها، فنر و همچنین سیستم ضربه گیر هیدرولیکی در قسمت کف چاه
- تست فاصله زیر قاب وزنه تعادل با ضربه گیر کف چاه
- کنترل فاصله زیر کابین با ضربه گیر کف چاه
- بررسی فاصله بین کابین و قاب وزنه تعادل و همچنین وسایل متحرک نسبت به هم
- فاصله اجزای ثابت با اجزای متحرک
- بررسی براکت‌های جوشکاری شده
- کنترل جوشکاری آهن کشی چاه
- بررسی روش سربندی شدن سیم بکسل‌ها
- بررسی گارد محافظ وزنه‌های داخل قاب وزنه تعادل
- چک کردن سینی‌های زیر درب
- کنترل سینی زیر درب کابین
مواردی که در بیرون از آسانسور مورد بررسی قرار می‌گیرند
- تست و کنترل سیم ارت روی کابین
- کنترل میکروسوئیچ روی سقف کابین که متعلق به پاراشوت است و در صورت کشیده شدن سیم بکسل هنگام حرکت کابین باید به سرعت قطع شود
- تست کمان درب باز کن
- بررسی کفشک‌های کابین به منظور جلوگیری از لقی
- کنترل اتصالات روی تراول کابل و سیم‌های روی کابین
- کنترل سیستم برگشت درب هنگام برخورد با مانع
- بررسی فاصله کابین با درب‌های طبقه
- کنترل تطابق نامگذاری طبقه و نامگذاری روی شستی داخل کابین
- تست عملکرد زنگ اضطراری با قطع برق آسانسور
- اطمینان از سلامت کف کابین و همچنین دیواره و سقف‌ها
- روشنایی کافی داخل کابین
- تست سربندی سیم‌های رویزیون
- کنترل عملکرد کلید قارچی استپ
- تست شستی جهت بالا و پایین بودن جعبه رویزیون
- کنترل روغندان‌های ریل کابین
- بررسی روغندان‌های ریل وزنه
- تست حرکت باز و بسته شدن درب کابین بدون صدا و درگیری
تفاوت استاندارد و ایمنی آسانسور
استاندارد اسانسور و ایمنی آن با هم تفاوت دارند. اگر اسانسور موفق به دریافت استاندارد شود، این به معنای ایمنی در اسانسور نیست. برای بلکه دریافت استاندارد ایمنی در اسانسور، ملزم به انجام سرویس‌های ادواری و دوره ای هستیم.
نتیجه گیری
آسانسور از هر نوعی که باشد، وسیله است که ساخت دست بشر است و امکان بروز خطا چه در زمان طراحی و چه در زمان نصب در آن وجود دارد. وجود کوچکترین خطا در هنگام نصب آسانسور باعث بروز خطرات مالی و جانی بزرگی می‌شود پس برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی اکیدا توصیه می‌شود برای نصب آسانسور برای ساختمان، کارگاه و مراکز درمانی خود، از شرکت آسانسور معتبر اقدام نمایید.
شرکت آسانسور آرمان‌مانگ
شرکت آسانسور و پله‌برقی آرمان مانگ در سال ۱۳۷۶ از درون مجموعه‌ای از شرکت‌های فعال در صنعت آسانسور و پله‌برقی کشور متولد شده است. بنیانگذاران شرکت جمعی از کارشناسان، مهندسان و اساتید دانشگاه در رشته‌های مکانیک، برق و الکترونیک با بیش از دو دهه سابقه فعالیت‌های علمی و اجرایی می‌باشند که ایجاد تحولی بنیادی در صنعت آسانسور و پله برقی ایران همگام با دانش و فن آوری روز دنیا هدف مشترک آنها است.
