نصب آسانسور در ساختمان‌های مسکونی، به‌ویژه در ساختمان‌های قدیمی که فاقد این امکانات هستند، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی ساکنان کمک شایانی کند. بااین‌حال، این فرآیند نیازمند رعایت قوانین و مقررات خاصی است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، کسب رضایت همسایگان است. در این مقاله، به بررسی اهمیت رضایت همسایگان در نصب آسانسور، قوانین مرتبط، چالش‌های پیشِ‌رو و راهکارهای جلب این رضایت می‌پردازیم.
اهمیت رضایت همسایگان در نصب آسانسور
نصب آسانسور در ساختمان‌های مسکونی، به‌ویژه در آپارتمان‌های قدیمی، معمولاً مستلزم استفاده از فضاهای مشاع مانند راه‌پله، حیاط یا نورگیر است. ازآنجاکه این فضاها به‌صورت مشترک توسط تمامی ساکنان استفاده می‌شوند، هرگونه تغییر در آن‌ها نیازمند رضایت تمامی مالکان است. عدم کسب رضایت ممکن است منجر به بروز اختلافات و مشکلات حقوقی شود که می‌تواند فرآیند نصب را متوقف یا پیچیده کند.
همچنین بخوانید: چالش‌ها و هزینه‌های نصب آسانسور در ساختمان قدیمی
قوانین و مقررات مرتبط با رضایت همسایگان در نصب آسانسور
بر اساس ماده ۶ قانون تملک آپارتمان‌ها، هرگونه تغییر در قسمت‌های مشترک ساختمان باید با موافقت تمامی مالکان صورت گیرد. این بدان معناست که برای نصب آسانسور در فضاهای مشاع، کسب رضایت تمامی ساکنان الزامی است. همچنین، طبق ماده ۲۳ همین قانون، تمامی ساکنان، حتی طبقات همکف و اول که ممکن است کمتر از آسانسور استفاده کنند، موظف به پرداخت سهم خود از هزینه‌های نصب و نگهداری آسانسور هستند.
آیا امکان نصب آسانسور بدون رضایت همسایگان وجود دارد؟
درصورتی‌که برخی از ساکنان مخالف نصب آسانسور باشند، امکان انجام این کار بدون جلب رضایت آن‌ها به‌طور کامل وجود ندارد، مگر در شرایط خاص:
تصویب در مجمع عمومی ساختمان: اگر در یک ساختمان، اکثریت مالکان (بیش از ۵۰٪) با نصب آسانسور موافقت کنند، می‌توان این کار را با رعایت مقررات اجرایی کرد. این موضوع باید در جلسه مجمع عمومی ساختمان تصویب شود و صورت‌جلسه آن به امضای اکثریت برسد.
تصمیم‌گیری از طریق دادگاه: درصورتی‌که برخی از ساکنان به نصب آسانسور نیاز مبرم داشته باشند (مثلاً به دلیل سالمند بودن یا داشتن افراد دارای معلولیت در خانواده)، اما برخی دیگر مخالفت کنند، می‌توان از طریق دادگاه اقدام کرد. قاضی با بررسی شرایط و در نظر گرفتن مصلحت ساکنان، ممکن است رأی به اجرای پروژه بدون رضایت تمامی مالکان بدهد.
نصب در بخش اختصاصی واحدها: اگر امکان نصب آسانسور در داخل واحد یا در بخشی که به عنوان ملک اختصاصی مالک شناخته می‌شود وجود داشته باشد، نیازی به رضایت سایر ساکنان نیست. به‌عنوان‌مثال، درصورتی‌که یک واحد در طبقه همکف حیاط اختصاصی داشته باشد، ممکن است بتواند در آنجا آسانسور شخصی نصب کند.
تغییر کاربری نورگیر یا راه‌پله: در برخی از ساختمان‌ها، امکان تغییر کاربری نورگیر یا بخشی از راه‌پله برای نصب آسانسور وجود دارد. در چنین مواردی، اگر این فضا از ابتدا به‌عنوان مشاعات در نظر گرفته نشده باشد، می‌توان بدون نیاز به رضایت همگان اقدام به نصب آسانسور کرد.
آیا یک واحد می‌تواند مانع نصب آسانسور شود؟
طبق قوانین تملک آپارتمان‌ها و مقررات مشاعات ساختمان، قسمت‌هایی مانند حیاط، نورگیر، راه‌پله و سایر فضاهای عمومی، متعلق به تمام مالکان است. بنابراین، هرگونه تغییر در این بخش‌ها، از جمله نصب آسانسور، نیاز به کسب رضایت اکثریت مالکان دارد.
شرایطی که مخالفت یک واحد باعث توقف پروژه می‌شود:
- اگر نصب آسانسور باعث تضییع حقوق مالک مخالف شود، مثلاً مانع ورود نور یا مسدود شدن پنجره او گردد.
- اگر فضای مشاعی که آسانسور در آن نصب می‌شود، قبلاً به‌عنوان بخشی از ملک اختصاصی واحد مخالف ثبت شده باشد.
- اگر نصب آسانسور بر اساس تصمیم‌گیری مجمع عمومی ساختمان نباشد و بدون رضایت اکثریت مالکان انجام شود.
شرایطی که مخالفت یک واحد تأثیری ندارد:
- اگر اکثریت مالکان (بیش از ۵۰٪) با نصب آسانسور موافق باشند، واحد مخالف نمی‌تواند به‌تنهایی جلوی این تصمیم را بگیرد.
- اگر آسانسور در بخش‌های مشاعی که استفاده اختصاصی از آن‌ها ثبت نشده است، نصب شود.
- اگر دادگاه تشخیص دهد که نصب آسانسور یک نیاز ضروری است، رأی به اجرای آن بدون در نظر گرفتن مخالفت یک یا چند واحد خواهد داد.
چالش‌های پیشِ‌رو در کسب رضایت همسایگان در نصب آسانسور
یکی از چالش‌های اصلی در نصب آسانسور، مخالفت ساکنان طبقات همکف و اول است. این ساکنان به دلیل استفاده کمتر از آسانسور، ممکن است تمایلی به پرداخت هزینه‌های مربوطه نداشته باشند. همچنین، نگرانی‌هایی مانند کاهش فضای مشاع، تغییر در نمای ساختمان و مسائل ایمنی می‌تواند منجر به مخالفت برخی ساکنان شود.
راهکارهای جلب رضایت همسایگان در نصب آسانسور
برگزاری جلسات مشترک: تشکیل جلسات با حضور تمامی ساکنان برای بحث و تبادل‌نظر درباره مزایا و معایب نصب آسانسور می‌تواند به شفاف‌سازی موضوع و رفع نگرانی‌ها کمک کند.
ارائه اطلاعات فنی و مالی: ارائه جزئیات مربوط به هزینه‌های نصب، نگهداری و تأثیر آن بر ارزش ملک می‌تواند به درک بهتر ساکنان کمک کند.
توجه به نیازهای ویژه: در صورت وجود ساکنان مسن یا دارای مشکلات حرکتی، تأکید بر ضرورت آسانسور برای تسهیل دسترسی آن‌ها می‌تواند در جلب رضایت مؤثر باشد.
توافق بر سر تقسیم هزینه‌ها: در برخی موارد، می‌توان با توافق جمعی، سهم هزینه‌های نصب را بر اساس میزان استفاده یا طبقه‌بندی واحدها تنظیم کرد تا رضایت بیشتری حاصل شود.
استفاده از راهکارهای حقوقی: در صورت عدم توافق، مراجعه به مراجع قانونی و ارائه دادخواست الزام به نصب آسانسور می‌تواند راهگشا باشد. البته این گزینه باید به‌عنوان آخرین راه‌حل مدنظر قرار گیرد.
نمونه رضایت‌نامه نصب آسانسور
برای کسب رضایت همسایگان، تهیه رضایت‌نامه محضری ضروری است. در ادامه یک نمونه رضایت‌نامه ارائه می‌شود:
با سلام؛
احتراماً به استحضار می‌رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر]، با شماره ملی [شماره ملی] و مالک واحد [شماره واحد] طبقه [شماره طبقه] ساختمان مسکونی [نام ساختمان] به آدرس: [آدرس کامل]، با نصب آسانسور در مشاعات (حیاط) ساختمان موافق بوده و بدین‌وسیله رضایت خود را اعلام می‌دارم.
تاریخ و امضا
نتیجه‌گیری
نصب آسانسور در ساختمان‌های مسکونی، به‌ویژه در آپارتمان‌های قدیمی، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی ساکنان کمک کند. بااین‌حال، رعایت قوانین و مقررات، به‌ویژه کسب رضایت همسایگان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با اتخاذ رویکردهای مشارکتی و شفاف، می‌توان فرآیند نصب را به‌صورت مؤثر و بدون تنش پیش برد و از مزایای آن بهره‌مند شد.
